Kripto Paralar Balon mu? Sosyal Ağlar ile Kıyasladık

Geçtiğimiz ay Mark Zuckerberg için çok zorlu geçmişti. Cambridge Analytica sızıntısı ile, Facebook’un kullanıcı bilgilerini üçüncü taraf bir veri sağlayıcısını kullanarak siyasi ve ticari gruplar için kayıt altına aldığı ve kötüye kullandığı ortaya çıkmıştı.

Yaşanan fiyasko sonucunda Facebook hisseleri çakılırken, şirket ve kurucusu haliyle sert eleştirilere maruz kaldı. Yaşanan olay, kripto camiasında çok temel bir soruyu akıllara getirdi; Facebook hisseleri milyar dolarlar edebiliyorken, 20’den fazla kaliteli blokzincir ağı değerinin 1 milyar dolar sınırını aşması, fiyatların aşırı yükselmesinin ve ya ekonomik bir balon oluşumunun göstergesi midir?

Bu soruyu cevaplayabilmek için farklı bir soru sormak yararlı olacaktır. Kullanıcılarını birbirine bağlayan Facebook şirketinin bu kadar değerlenmesi nasıl mümkün olabildi?

Facebook [1] veya Wechat [2] gibi temelde aynı işi yapan şirketlerin ayrı ayrı 500 milyar dolar değerinde olduğunu duyan tüketiciler bu durumu gerçekten umursamıyor. Hatta havuzdaki balıkların en küçüğü olan Snap [3] uygulamasının dahi 20 milyar dolar değerinde olması, kripto paraların bu şirketlerin yanında aslında ne kadar küçük olduğunun çok yalın bir göstergesi.

İşlevleri aynı olan sosyal ağlar, aynı teknolojileri kullandığı halde nasıl bu kadar yüksek değer üretebiliyor? Bu anolojiler, Bitcoin ve diğer kripto paraların halihazırda yüzleştiği; mevcut değerlerinin çok yüksek olduğu ve bu fiyatlamaların sürdürülebilir olmadığı yönündeki eleştirilere – en keskin cevabı veriyor.

Kripto para piyasası eleştirmenlerinin çokça dillendirdiği, aynı teknolojiyi kullanan farklı kripto paralara neden ihtiyaç duyuyorsunuz savı, bu noktada kendine rasyonel bir zemin oluşturamıyor. Zira gerçek piyasada söz konusu argümanın tam aksine bir örnekleme söz konusu.

Kripto eleştirmenlerinin bu realiteyi fark etmeleri için sadece telefonlarına bakmaları yeterli olacaktır. Örneğin, iletişim deneyimine katkıda bulunan popüler uygulamalara bir bakalım. Whatsapp, Telegram, Slack, Signals, Skype ve SMS arasında çok küçük farklar olmasına rağmen, bu ufacık değişiklikler pazarda farklı ihtiyaçlara cevap verebiliyor ve yüksek market değerlemelerine neden olabiliyor. Basitçe söylemek gerekirse, temel ürün bir iletişim yöntemi olarak düşünüldüğünde, basit özellik farklılıkları veya küçük çeşitlemeler piyasada büyük bir karşılık bulabiliyor.

Söz konusu iletişim araçlarının hepsinin temelde en az iki nedenden ötürü farklı değerlemelere sahip olduğunu söyleyebiliriz. Hitap ettikleri kesimin kendine özgü olması ve uygulamaların kullanıcılarına sunduğu iletişim yollarındaki çeşitliliğin böylesine yüksek bir talebi doğurması herkes tarafından doğal karşılanırken, iş kripto paralara gelince algı tamamen değişiyor.

Kripto paralar balon mu?

Uygulamalar Arasındaki Marjinal Olmayan Farklılıklar ve Kripto Paralar

Resim göndermek istiyorsanız Snapchat’i, Asya’da biriyle konuşmak isterseniz WeChat’i veya gerçekten şifreli özel bir iletişim deneyimi arıyorsanız Singals’i kullanabilirsiniz. Bu durumda son kullanıcı tabanını bir likidite biçimi olarak düşündüğümüzde, sunulan özelliklerin; iletişim eyleminin garantörlüğünü üstlenen kurallar bütünü olarak tanımlamak yanlış olmayacaktır. Bazıları Twitter’da rahat ilişkiler kurabiliyorken, farklı bir kesim Facebook’u daha samimi bulabilir. Sunulan özellikler itibariyle farklı olsalar da temelde aynı işlevleri yerine getiren uygulamalar pek tabi farklı fiyatlarda kendilerine kullanıcı edinebilmektedir. Mesaj, karakterler, emoji ve görseller hepsinde aynı kalırken, platformlar ve hitap ettiği kullanıcıların onu nasıl algıladığı farklılaşıyor.

Benzer bir yaklaşım pek tabi kripto paralar için de geçerli olacaktır. Kripto varlık gruplarının her birini sundukları özellikler ve yapısal farklılıklar itibariyle ele aldığımızda, kendilerine birbirlerinden bağımsız olarak kullanıcı edinmeleri mümkün olacaktır.

Bundan 10 sene önce cep telefonu kullanımı bu kadar yaygınlaşmamışken, telefonlar bir gereksinim değildi. Ancak teknolojik gelişmelerin, insanların hayal dahi edemeyeceği yeni sektörler yarattığı gerçeği inkar edilemez. Cep telefonlarının günümüzde ihtiyaçtan öte bir pozisyonda kendilerini konumlandırdığı yadsınamaz bir gerçek. (iTunes, App Store)

Bunun anlamı herhangi bir blokzincir protokolü, şu anda farkında dahi olamadığımız çok temel bir problemi gelecekte çözebilir ve hayatımızın vazgeçilmez parçaları olmayı pek tabi başarabilir.

Her arz kendi talebini yaratır. 

Jean Baptisse Say

makale: coindesk

referanslar

  1. https://finance.yahoo.com/quote/FB/
  2. http://quotes.wsj.com/TCEHY
  3. https://finance.yahoo.com/quote/SNAP?p=SNAP

Dünyadan kripto para haberleri

 

bitcoin haberkripto haberkripto parakripto para makalekripto para piyasalarıkripto para rehber
Yorumlar (0)
Yorum Ekle